Η αϋπνία είναι μια διαταραχή του ύπνου που χαρακτηρίζεται από δυσκολία στο να μας πάρει ο ύπνος, ή να ξυπνάμε πολλές φορές κατά τη διάρκεια του ύπνου, ή να ξυπνάμε πάρα πολύ νωρίτερα από την ώρα που θα θέλαμε, παρότι δεν έχουμε βάλει ξυπνητήρι. Η αϋπνία έχει επιπτώσεις στην διάθεσή μας, αλλά και στο σώμα μας. Για παράδειγμα μπορεί να οδηγήσει σε αισθήματα κόπωσης, εκνευρισμού και σωματικής κούρασης και δυσλειτουργίας κατά τη διάρκεια της ημέρας. Τα αίτια της αϋπνίας μπορεί να είναι παθολογικά (στρες, άγχος, κατάθλιψη, ασθένεια), ή εργασιακά. Δηλαδή άνθρωποι που δουλεύουν σε κυλιόμενο ωράριο, όπως ξενοδοχοϋπάλληλοι, γιατροί, νοσηλευτές, πιλότοι, κτλ., συχνά αντιμετωπίζουν προβλήματα ύπνου, μιας και διαταράσσεται ο κιρκαδιανός ρυθμός του οργανισμού τους, ή το ‘βιολογικό ρολόι’ όπως λέμε πιο απλά. Η αντιμετώπιση της αϋπνίας μπορεί να περιλαμβάνει λήψη ηρεμιστικών χαπιών ή την υιοθέτηση μιας ρουτίνας πριν τον ύπνο που να δίνει στον οργανισμό το σήμα ότι τώρα ‘κατεβάζουμε μηχανές και προετοιμαζόμαστε για ύπνο’, όπως για παράδειγμα η σταθερή ώρα ύπνου κάθε βράδυ, η αποφυγή κατανάλωσης φαγητού όσο πλησιάζει η ώρα του ύπνου, ο χαμηλός φωτισμός και η αποφυγή της χρήσης οθονών (κινητού, υπολογιστή, τηλεόρασης, κτλ.) όσο πλησιάζει η ώρα του ύπνου. Ο κάθε άνθρωπος μπορεί να σκεφτεί και να αποφασίσει τι τον χαλαρώνει και τον βοηθάει να κοιμηθεί.
Ωστόσο, εφόσον τα συμπτώματα αϋπνίας παραμένουν παρά την φαρμακευτική αγωγή, ή παρά το γεγονός ότι έχει κάποιος δοκιμάσει όλα τα tips που του έχουν προτείνει οι φίλοι του ή που έχει διαβάσει στο ίντερνετ, είναι πολύ πιθανό ότι η αϋπνία είναι το αποτέλεσμα πιο σύνθετων αιτιών, οι οποίες μάλιστα μπορεί να μην είναι τελείως συνειδητές. Σε αυτή την περίπτωση, η ψυχαναλυτική ψυχοθεραπεία μακράς διάρκειας είναι η ενδεδειγμένη θεραπεία προκειμένου να αναδυθούν, να αναγνωριστούν και να κατανοηθούν τα αίτια που οδηγούν αυτόν τον άνθρωπο να βιώνει προβλήματα ύπνου. Η ψυχαναλυτική ψυχοθεραπεία είναι επίσης η ενδεδειγμένη επιλογή σε περίπτωση που κάποιος άνθρωπος νιώθει ότι έχει πια εξαρτηθεί από τα ηρεμιστικά χάπια, και δεν μπορεί να κοιμηθεί χωρίς αυτά ή βιώνει πολλές ανεπιθύμητες ενέργειες από αυτά τα χάπια, τα οποία μπορεί μεν να τον βοηθούν να κοιμηθεί, αλλά του δημιουργούν ένα σωρό άλλα προβλήματα, τα οποία δεν είχε στο παρελθόν.