Στις συνεδρίες ψυχοθεραπείας, οι ψυχολόγοι ακούμε συχνά ‘δεν ξέρω να βάζω όρια στους άλλους’ ή αυτός είναι άνθρωπος χωρίς όρια’. Τι σηματοδοτεί όμως αυτή η λέξη, που ενώ τη χρησιμοποιούμε συχνότατα, πολλές φορές δεν ξέρουμε καν τι σημαίνει; Επομένως, πώς να βάλουμε όρια αν δεν έχουμε ιδέα τι είναι αυτά;
Μπορούμε να δώσουμε τον ορισμό των ορίων μέσα από μια εικόνα: Σκεφτείτε μια αυλή σπιτιου. Η αυλή είναι περιφραγμένη με τοιχάκι και έχει και μία αυλόπορτα που είναι κλειστή. Ανοίγοντας την αυλόπορτα μπορεί κάποιος να βρεθεί κατευθείαν έξω στο δρόμο, όπου περνάνε αυτοκίνητα, μηχανάκια, κάθε λογής περαστικοί. Ένα παιδί βρίσκεται μέσα σε αυτή την αυλή, με την αυλόπορτα κλειστή. Οι γονείς του του έχουν πει ότι μέσα σε αυτή την αυλή με την κλειστή πόρτα μπορεί να κάνει ό,τι επιθυμεί, να παίξει, να τρέξει, κτλ., γιατί δεν κινδυνεύει από τίποτα. Έτσι το παιδί, αισθάνεται ασφάλεια, αφοσιώνεται ανενόχλητο στο παιχνίδι του και το απολαμβάνει. Σκεφτείτε τώρα μία άλλη εικόνα: η αυλόπορτα πότε κλείνει και πότε ανοίγει, ενώ το τοιχάκι της αυλής σε κάποια σημεία είναι σπασμένο. Το παιδί αρχίζει να μπαινοβγαίνει απο την αυλή στο δρόμο, διατρέχοντας κίνδυνο, ενώ οι γονείς του του φωνάζουν όλη την ώρα ‘μη πας εκεί’, ‘προσεχε θα σε πατήσουν τα αυτοκίνητα’, ‘μη’, ‘έλα εδώ’ , ‘θα χτυπήσεις’, κτλ. Ουτε το παιδί μπορεί να απολαύσει το παιχνίδι του, ούτε οι γονείς μπορούν να απολαύσουν το παιδί τους που παίζει ευχαριστημένο. Η ενέργεια όλων ξοδεύεται στο φόβο μη συμβεί κάποιο ατύχημα.
Σκεφτείτε τώρα τις ανθρώπινες σχέσεις σαν το παιχνίδι του παιδιού: οι σχέσεις στις οποίες δεν ξέρουμε τι απαγορεύεται και τι επιτρέπεται, κυριαρχεί το άγχος και ο φόβος και όχι η δημιουργικότητα και η απόλαυση.Τείνουν να είναι ρηχές. Επίσης, πολλές φορές, ενώ ξέρουμε τι σημαινει όρια και πόσο σημαντικά είναι, μπορεί να φοβόμαστε ότι αν προσπαθήσουμε να οριοθετήσουμε τη σχέση μας με κάποιον, ή την συμπεριφορά μας απέναντι του, τότε εκείνος μπορεί να δυσαρεστηθεί μαζί μας και να μας εγκαταλείψει. Αρα, εκεί που τα όρια υποτίθεται ότι θα βοηθούσαν μία σχέση να ανθίσει, στην πραγματικότητα την καταστρέφουν. Μέσα από την ψυχαναλυτική ψυχοθεραπεία μπορούμε να αρχίσουμε να ξετυλίξουμε το κουβάρι των ορίων.