Ενώ και οι δύο όροι περιέχουν τη λέξη "ιδεοψυχαναγκαστική", πρέπει να σημειώσουμε ότι αναφέρονται σε διαφορετικά φαινόμενα. Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (OCD) είναι ανήκει στις αγχώδεις διαταραχές, ενώ η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή προσωπικότητας ανήκει στις διαταραχές προσωπικότητας.
Το OCD χαρακτηρίζεται από ιδεοληψίες, δηλαδή επαναλαμβανόμενες σκέψεις, νοητικές εικόνες ή παρορμήσεις, οι οποίες έρχονται στο μυαλό του ατόμου απροσδόκητα και χωρίς το ίδιο να τις επιθυμεί. Αυτές οι ιδεοληψίες μπορεί να συνοδεύονται από ψυχαναγκασμούς, δηλαδή επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές (πχ. πλύσιμο χεριών, τακτοποίηση, έλεγχος) ή νοητικές πράξεις (πχ. προσευχές, μέτρημα, σιωπηρές επαναλήψεις λέξεων), οι οποίες στοχεύουν στην αγχόλυση, δηλαδή την ανακούφιση από τις ιδεοληψίες. Παρότι συχνά ακούμε φράσεις όπως ‘είμαι ψυχαναγκαστικός με την καθαριότητα’ ή ‘τα θέλω όλα τακτοποιημένα, φταίει το ocd μου’, και παρότι χαρακτήρες που πληρούν τα κριτήρια για αυτή τη διαταραχή υπάρχουν σαν καρικατούρες σε σίριαλ και ταινίες, η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή είναι μία σοβαρή κατάσταση που μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την επαγγελματική και κοινωνική ζωή του ατόμου.
Από την άλλη πλευρά, η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή προσωπικότητας είναι ένα ψυχολογικό και συμπεριφορικό μοτίβο που χαρακτηρίζεται από ένα σταθερό και υπερβολικό ενδιαφέρον για τις λεπτομέρειες, τους κανόνες, τάξη, τις λίστες, σε σημείο που να χάνεται ο πραγματικός στόχος της δραστηριότητας. Οι άνθρωποι με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή προσωπικότητας μπορεί να είναι πολύ προσεκτικοί στις λεπτομέρειες, τελειοθηρικοί, να έχουν υπερβολικές προσδοκίες από τον εαυτό τους και άλλους, να είναι υπερβολικά ευσυνείδητοι και σχολαστικοί, καθώς επίσης άκαμπτοι σε θέματα ηθικής.
Με δύο λόγια, η κύρια διαφορά ανάμεσα στις δύο διαταραχές είναι ότι στην περίπτωση του OCD το άτομο βιώνει ιδεοληψιες και ψυχαναγκασμους, ενώ στην ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή προσωπικότητας δεν βιώνει. Παρόλα αυτά, και στις δύο περιπτώσεις οι διαταραχές αυτές δυσκολεύουν τρομερά τη ζωή των ανθρώπων, και αρκετά συχνά αίναι το ίδιο το άτομο αυτό που αναζητά ψυχοθεραπεία προκειμένου να σταματήσει να υποφέρει.